موارد کاربردی پیرامون انتخاب تسمه نقاله لاستیکی و طراحی دستگاه نقاله
1- تعیین شیب تسمه نقاله 2- طول تسمه نقاله 3- سرعت نقاله 4- بارگذاری روی تسمه نقاله 5- تعیین وزن تسمه نقاله 6- تعیین قطر پولی
1- تعیین شیب تسمه نقاله
زاویه شیب یک نقاله نسبت به افق، حداکثر زاویه ای است که تحت آن می توان بار را بدون لغزش روی تسمه حرکت داد. عامل اصلی در تعیین این زاویه، نوع ماده منتقل شونده است.
زاویه شیب یک نقاله به عوامل مختلفی چون: اصطکاک بین ماده و تسمه (در نتیجه جنس و کیفیت سطح تسمه)، شکل، اندازه، میزان رطوبت، زاویه بار استاتیکی و رفتار مواد روی سطح تسمه بستگی دارد. رفتار مواد روی سطح تسمه نیز به نوبه خود به عوامل مختلفی چون: سرعت و جهت حرکت تسمه، نحوه و میزان بارگذاری (یا اینکه آیا بارگذاری پیوسته، یکنواخت و متمرکز بوده است یا خیر) بستگی دارد. در یک بارگذاری یکنواخت و پیوسته باید شیب بیشتری را نسبت به بارگذاری متناوب و غیر یک نواخت در نظر گرفت. حداکثر زاویه مجاز برای نقاله هایی با شرایط کاری معمولی در جدول درج گردیده است.
جدول ماکزیمم زاویه مجاز در تسمه نقاله های شیبدار (برحسب درجه) برای نقاله های با شرایط کاری متوسط
تسمه فولادی پهن و صاف (غلتک کاری شده) |
تسمه با پوشش لاستیکی |
موادی که باید حمل و نقل شوند |
سطح عاجدار |
سطح صاف |
12 |
30 |
18 |
سنگ آهن |
10 |
27 |
15 |
خاکه ذغال سنگ |
10 |
18 |
15 |
ریگ |
16 |
35 |
22 |
خاک مرطوب |
12 |
30 |
18 |
سنگ خرد شده |
13 |
30 |
18 |
کک معمولی |
12 |
20 |
14 |
آرد ، سبوس |
2 |
12 |
11 |
سنگ آهن خرد شده |
20 |
35 |
27 |
خاک اره تازه |
10 |
30 |
14 |
ماسه خشک ریزدانه |
20 |
35 |
26 |
ماسه مرطوب |
12 |
30 |
18 |
سنگ معدن (اندازه ذرات متوسط) |
13 |
27 |
18 |
ذغال سنگ معمولی |
14 |
27 |
20 |
سیمان |
12 |
30 |
20 |
قلوه سنگ |
14 |
25 |
15 |
جعبه های مقوایی |
14 |
30 |
18 |
بسته های پارچه ای |
12 |
30 |
16 |
بسته های کاغذی |
14 |
25 |
16 |
جعبه های چوبی |
برای اطمینان از عدم لغزش ماده ای روی تسمه، زاویه شیب نقاله را معمولاً 10-15 درجه از زاویه اصطکاک ماده روی تسمه کمتر در نظر می گیرند.
2- طول تسمه نقاله
3- سرعت تسمه نقاله
سرعت تسمه به عوامل مختلفی چون: ظرفیت نقاله، کشش تسمه، خصوصیات مواد منتقل شونده، عرض تسمه وشرایط کاری بستگی دارد. در مواد پودری مثل آرد سرعت تسمه بایستی به اندازه ای باشد که باعث ایجاد گرد و غبار نشود. حمل و نقل مواد ترد نیز موجب اعمال محدودیت در سرعت تسمه نقاله ها و کاهش آن می گردد، زیرا سرعت زیاد باعث خرد شدن اینگونه مواد می گردد. مواد سنگین و لبه تیز را باید در سرعت های متوسط حمل نمود زیرا لبه های تیز این مواد خصوصاً در مواردی که سرعت بارگذاری کمتر از سرعت تسمه باشد موجب سایش تسمه و تجهیزات تخلیه کننده بار می گردند. هر چه پهنای تسمه افزایش یابد محدوده سرعت انتخابی نیز افزایش می یابد.
سرعتهایی که در بیشتر تجهیزات تسمه نقاله ها متداولند عبارتند از : (m/s 10 ,8 ,6.3 ,4.5 ,3.15 ,2.5 ,2 ,1.6 ,1.25 ,1 ,0.8)
4- بارگذاری روی تسمه نقاله
بهبود روش و تجهیزات مورد استفاده در بارگذاری تسمه نقاله، منجر به افزایش عمر تسمه و کاهش ریزش بار از روی آن گشته و از انحراف تسمه به کناره های نقاله جلوگیری می نماید.
بارگذاری مواد فله توسط چات ها (ناودانی ها) صورت می گیرد . یک چات بارگذاری جریان بار را به صورت منظم در اورده و آن را به ناحیه میانی تسمه هدایت می کند. برخی نکات مهم که می بایست هنگام بارگذاری لحاظ شود عبارتند از:
الف – نرخ بارگذاری روی تسمه باید ثابت باشد . ب- بارگذاری روی تسمه باید به صورت متمرکز صورت گیرد . ج – ضربه های ناشی از ریختن ماده روی تسمه تا حد امکان کاهش یابد . د – سرعت ریزش مواد روی تسمه تا حد امکان به سرعت تسمه نزدیک باشد . ه – بارگذاری در جهت حرکت تسمه صورت گیرد . د – زاویه شیب تسمه در محل بارگذاری تا حد امکان کم باشد.
5- تعیین وزن تسمه نقاله لاستیکی
با توجه به اینکه وزن تسمه نقاله لاستیکی براساس وزن حجمی آن تعیین می گردد و آن نیز بر اساس تعداد لایه منجید و نوع لاستیک آن اندکی متفاوت می باشد، بهتر دانستیم که فرمول ساده و کاربردی که وزن تقریبی را برای کلیه تسمه های نقاله لاستیکی ساده محاسبه می کند، ارائه کنیم:
ضخامت تسمه بر حسب سانتیمتر x عرض تسمه بر حسب سانتیمتر xا 0.125 = وزن تقریبی یک متر طول تسمه بر حسب کیلوگرم |
6- تعیین قطر پولی
قطر پولی برای استفاده بهینه از تسمه های نقاله با منجید EP و افزایش زمان کارکرد در محل آپارات یا اتصال تسمه بر اساس جدول زیر می باشد:
قطر پولی به میلی متر |
تعداد لایه |
نیروی کششی Kgf/cm |
پولی غیر جلو بر |
پولی جلوبر Driving |
160 |
160 |
2 |
EP200 |
200 |
200 |
3 |
EP315 |
250 |
315 |
4 |
EP400 |
315 |
400 |
4 |
EP500 |
400 |
500 |
4 |
EP640 |
500 |
800 |
4 |
EP800 |
630 |
800 |
4 |
EP1000 |
630 |
800 |
5 |
EP1000 |
مقایسه کار برد تسمه و زنجیر
1-سیستمهای زنجیری بکسوات ندارند بنابراین می توانند سرعت ثابت بین محور محرک و متحرک انتقال دهند در مقایسه با سیستم های تسمه ای بازده بیشتری دارند ولی در مواردی که نیاز به بکسوات در مکانیزم وجود دارد از سیستم تسمه ای استفاده می شود . 2- زنجیر در دماهای بالاتر و همچنین در محیط های اسیدی و بازی قابلیتهای بهتری نسبت به تسمه دارد . 3-نصب زنجیر آسان تر از تسمه و فضای کمتری را با توجه به ظرفیت می گیرد . 4- زنجیر ها نیاز به روغن کاری گریسکاری دارند و لی تسمه ها نیاز ندارند . 5- سیستمهای زنجیری به نسبت سیستمهای تسمه ای پر سرو صدا تر می باشند . 6- در سیستمهای زنجیری دنده ها می بایست دریک راستا کار کنند ولی در سیستمهای تسمه ای پولیها می توانند در یک راستا نباشند و تسمه ها حتی تاب یا پیچ بخورند . 7- در سرعت های بسیار زیاد استفاده از تسمه تخت بهتراز زنجیر است . |